Bali - przewodnik turystyczny

---

Bali to jedna z wysp Indonezji. A patrząc z punktu administracyjnego, jedna z indonezyjskich prowincji, składająca się z wyspy Bali oraz kilku innych, małych wysp zamieszkałych łącznie przez prawie 4 mln osób. W Bali znajdziemy przepiękne, rajskie plaże, fantastycznych mieszkańców wyznających ciekawą, lokalną odmianę Hinduizmu (Hinduizm balijski, łączący wierzenia hinduistyczne z lokalnymi, animistycznymi wierzeniami), magiczne świątynie oraz przepiękną przyrodę.

Bali - notka historyczna

Historia Bali od zawsze powiązana była z sąsiadującą z nią wyspą Jawa. Bali było przynależne do królestw, które istniały na Jawie, zawsze pozostając na uboczu wielkiej polityki. Dzięki temu na Bali mógł wytworzyć się własny odłam religii (Hinduizm balijski), święta oraz zwyczaje, których nikt nie chciał zmieniać. Gdy od XVII wieku Holandia kolonizowała Jawę, Bali nie było w kręgu zainteresowań europejczyków. Spowodowało to duże uniezależnienie się sześciu małych królestw, które istniały na Bali i wzrost znaczenia wyspy w okolicy. Gdy w 1839 do Bali zawitali Portugalczycy, część królestw zaczęło się z nimi układać. 3 królestwa zostały koloniami, natomiast pozostałe, niepodległe 3 królestwa pozostały niepodległe i nie chciały wchodzić z Holandią w żadne układy. Sytuacja na wyspie pozostawała nierozwiązana przez następne dziesięciolecia. Holandia nie chciała tracić środków na podbijanie średnio przydatnej części wyspy, natomiast niepodległe królestwa Bali tkwiły w maraźmie, wiedząc, że nie uda im się walczyć z silniejszym państem.

Sytuacja zmieniła się w 1906 roku, kiedy Holandia postanowiła podbić niepodległe królestwa Bali - królestwo Tabanan, Badung i Klungkung. Wojska holenderskie dotarły do wyspy i rozpoczęły marsz na pałace niezależnych królestw. Rodziny królewskie, wiedząc, że nie mają żadnych szans z Holendrami, postanowili popełnić puputan - rytualne samobójstwo pozwalające uniknąć kapitulacji i upokorzenia. Najsłynniejszy puputan miał miejsce w Denpasar, stolicy królestwa Badungu. Gdy wojsko dotarło do pałacu królewskiego, zostało przywitane przez milczącą procesję, na czele której stał radża Badungu. Na znak radży rodzina królewska, kapłani, gwardziści i cały dwór zaczęli popełniac puputan. Przed pałacem zabiło się w ten sposób około tysiąc Balijczyków, a Holendrzy bez żadnych problemów podbili całe Bali.

Relacje z holenderskiej interwencji na Bali wywołały skandal w Europie. Opinia publiczna była wstrząśnięta historią balijczyków. Na Holandię spadła ogromna krytyka. W odpowiedzi na krytykę Holandia ogłosiła, że przeprowadzi działania, które pozwolą Bali zachować swoją kulturę oraz tradycję. Z tego również powodu, w celach propagandowych, Holandia otworzyła w 1916 roku Bali na turystykę, chcąc pokazać światu dobrą sytuację mieszkańców. Turyści zaczęli podróżować do Bali, które z czasem stało się turystycznym zagłębiem. Po uzyskaniu w 1949 roku niepodległości przez Indonezję, Bali trafiło w granice niepodległego państwa.

Informacje praktyczne

- od 2015 roku osoby opuszczające Bali muszą zapłacić podatek wylotowy - 200 000 IDR w przypadku lotu do innego kraju lub 75 000 IDR w przypadku lotu krajowego; w 99% przypadków podatek jest wliczony w cenę biletu
- klimatycznie, wyspa jest bardzo przyjemna - temperatura w skali roku waha się między 20-33 st.C., na wyspę można jechać o każdej porze roku, mając na uwadze deszcze pojawiające się między grudniem a kwietniem, oraz lipiec i sierpień, kiedy temperatura rzadko kiedy przekracza 30 stopni C
- temperatura wody utrzymuje się w okolicy 27-29 st.C
- kuchnia balijska jest kolejną, ciekawą kuchnią azjatycką; głównym jej składnikiem jest ryż, owoce morza, mięso oraz cały przekrój przypraw; jedną z popularniejszych potraw jest słynne nasi goreng - ryż smażony z warzywami i jajkiem; kuchnia balijska to także kuchnia wypełniona owocami (ananasy, mango, pomelo), również tymi, które w Polsce są rzadko spotykane - salak, durian, rambutan, ambarella

Kiedy lecieć na Bali?

Na Bali występują dwie pory roku - pora sucha i pora deszczowa. Na Bali pora sucha trwa od maja do września, natomiast pora deszczowa na Bali trwa od października do kwietnia. Bali położone jest w klimacie równikowym wilgotnym, co oznacza, że przez cały rok jest tam gorąco. Różnice temperatur między porami roku na Bali wynoszą zaledwie kilka stopni. Niezależnie od okresu, w którym udamy się na Bali, trafimy na doskonałą pogodę. Z tą różnicą, że będąc w porze deszczowej możemy trafić na intensywne ulewy. My byliśmy na Bali w marcu, poza sezonem i w porze deszczowej. Ulewy zdarzyły się tylko kilka razy. Jak one wyglądają? Nie mają nic wspólnego z polską złą pogodą i całodniowymi opadami. Deszcze na Bali są zazwyczaj bardzo intensywne, ale krótkie - ulewa potrafi trwać kilka, kilkanaście minut.

Warto dodać, że poza sezonem na Bali jest dużo mniej turystów i łatwiej o rabaty - zarówno w miejscach noclegowych jak i w środkach transportu.

Bankomaty i gotówka na Bali

Revolut na Bali działa bez problemu. Nie ma również problemu z używaniem polskich kart płatniczych. Bankomaty pobierają prowizję. Na chwilę obecną bankiem, który nie pobiera prowizji przy wypłacie z bankomatu, jest Maybank. Spodziewaj się, że w wielu miejscach chcąc płacić kartą, będą chcieli nałożyć na Ciebie dodatkową opłatę wynoszącą kilka procent.

Telefon na Bali i dostęp do internetu

Będąc na Bali warto, żebyśmy kupili kartę prepaid lokalnej sieci. Posiadanie lokalnej karty sim umożliwi nam korzystanie z Graba, który jest najlepszym sposobem na poruszanie się po Bali. Kartę możemy zakupić już na lotnisku, w saloniku Telkomsel. Obsługa pomoże nam skonfigurować kartę, dzięki czemu już na lotnisku będziemy mogli korzystać z lokalnego telefonu i dostępu do internetu. Oferta Telkomsel Simpati to 150 000 IDR za 4 GB transferu i 35 000 kredytu na połączenia lub 200 000 IDR za 8 GB transferu i 60 000 kredytu na połączenia. Na lotnisku jest drożej niż na mieście, dlatego jeżeli nie masz potrzeby kupować karty na lotnisku to wstrzymaj się i zrób to po dotarciu do miasta. Kupując kartę zachowaj szczególną ostrożność i upewnij się, że pracownik sprzedaje Ci nową, zamkniętą kartę SIM - zdarza się, że w przypadku pomocy obsługi wkłada ona w telefon starą kartę z częściowo zużytym transferem danych i kredytami na połączenia. Jest to częste zjawisko, podobnie jak podawanie dużo wyższych cen za kartę.

Alkohol na Bali

Alkohol na Bali jest bardzo drogi. Najtańsze piwo, jakie udało nam się znaleźć, to 7 PLN za 300 ml lokalnego piwa Bintang. Indonezja jest krajem muzułmańskim, którego władze starając się odciągnąć obywateli od sięgania do kieliszka. W tym celu rząd nakłada podatek 150% na każdy mocny alkohol oraz 90% podatek na zagraniczne wina. Lecąc do Bali możesz wziąć ze sobą litr mocnego alkoholu. Polecam każdemu przylecieć z butelką ulubionego trunku. Jakie są ceny alkoholu na Bali? Najniższe ceny, jakie widziałem: 0,7l Ballantine’s - 600 000 IDR (około 160 PLN), Smirnoff 0,7l - 365 000 IDR (około 96 PLN). Więcej dowiesz się w naszym artykule ceny na Bali.

Jak dolecieć do Bali

---

Jest wiele sposobów na dotarcie na Bali, jednak większość z nich nie jest tania. Z Europy można lecieć na wyspę z Amsterdamu (KLM), jednak najniższa cena za lot (wyłączając promocje) to 747 EUR.

Najtaniej wydaje się dotrzeć na Bali poprzez inne kraje azjatyckie, z czego najlepsza jest Tajlandia (brak wizy), do której (Bangkok) często pojawiają się promocję i polecieć można z Europy już za 1200 - 1300 PLN. Z Bangkoku możemy polecieć na Bali liniami AirAsia za około 500 PLN (cena za lot w dwie strony).

Lecąc na Bali wylądujesz na lotnisku Denpasar Airport (DPS).

Bali - komunikacja miejska

---

Transport na wyspie nie jest niestety wystarczająco rozwinięty. Najlepiej i najtaniej jest podróżować po Bali autokarem. Po wyspie kursuje firma Perama (www.peramatour.com), która posiada trasy na większości wyspy (w cenach do około 40 PLN) oraz państwowa Trans Sarbagita (3500 rupii za bilet - ok. 1 PLN), która kursuje na dwóch trasach: Batubulan - Nusa Dua oraz Denpasar - Jimbaran. Sytuacja ma się rozwijać intensywnie w ciągu najbliższych lat - rząd chce rozwinąć sieć Trans Sarbegita do 15 tras.

Kolejny wariant (najtańszy) to kurs bemo, lokalnym, prywatnym środkiem transportu (zazwyczaj jest to miniwan). Cena nie powinna wynosić więcej, niż kilkaset rupii. Bemo trzeba łapać przy drodze i pytać o trasę.

Ostatnim wariantem, droższym, ale najbardziej wygodnym, jest taksówka.

Trans Metro Dewata

Od niedawna rząd Indonezji pracuje nad utworzeniem na Bali prawdziwego systemu szybkiej komunikacji miejskiej, która doprowadzi do mniejszenia ruchu drogowego na Bali. W tym celu utworzono Trans Metro Dewata (znane również pod nazwą Teman Bus Bali), sieć autobusów, które poruszają się po czterech trasach ("corridor" - korytarzach):

• Corridor 1 (K1B) - Pesiapan Bus Station - Kuta Central Parking
• Corridor 2 (K02) - Ngurah Rai Stadium - lotnisko Ngurah Rai Airport
• Corridor 3 (K3B) - Plaża Sanur - Dalung (North Kuta)
• Corridor 4 (K4B) - Ubung Bus Station (dworzec w Denpasar) - Ubud Monkey Forrest

Autobusy jeżdżą w godzinach 3:00-21:00 (Corridor 1), 5:00-21:00 (Corridor 2), 4:30-21:00 (Corridor 3 i 4). W tych godzinach na wszystkich czterech trasach porusza się ponad 100 autobusów - planowo na każdym przystanku co 10 minut zatrzymuje się autobus. Gdzie są te przystanki? Każdy korytarz ma kilkadziesiąt przystanków "na żądanie". Łącznie jest to 120 przystanków. Aby odnaleźć je na mapie musisz zainstalować aplikację "Teman Bus" na telefonie. Przejazd autobusami jest darmowy. Rząd chce w ten sposób zachęcić miejscowych do podróżowania autobusami. W 2021 roku przejazd autobusami miał stać się płatny, jednak z powodu koronawirusa i szeregu komplikacji pomysł wprowadzenia biletów został zawieszony na czas nieokreślony.

Jeżeli chcemy mieć więcej niezależności możemy wynająć auto (cena od około 100 000 do 250 000 rupii za dzień - czyli od 28 PLN do ok. 71 PLN), motor lub skuter (40 000 do 100 000 rupii za dzień - 11 do 28 PLN). Do samodzielnego wynajęcia potrzebne będzie międzynarodowe prawo jazdy. Samodzielne podróżowanie nie jest jednak polecane. Na Bali kurs jest lewostronny, a w dodatku zasady ruchu drogowego praktycznie nie istnieją. Jeżeli chcemy objechać wyspę, dużo lepszym rozwiązaniem jest wynajęcie auta z kierowcą. W tym celu można zgłosić się do znanych firm (będzie drożej) lub popytać, np. obsługę hotelową (taniej). Wynajęcie samochodu z kierowcą to koszt około 300 000 do 600 000 rupii za dobę (85 PLN do 170 PLN). Szukajmy kierowcy mówiącego po angielsku, wtedy dużo łatwiej będzie się porozumieć. Intensywne objechanie najważniejszych miejsc na wyspie zajmie nam około 3 dni.

Jeżeli mamy zamiar dużo zwiedzać na wyspie, warto jest udać się na miejscu do biur turystycznych i zapytać o oferty objazdowe po wyspie.

Grab

Grab jest pochodzącą z Singapuru aplikacją na telefon oferującą usługi transportu drogowego. Grab działa indentycznie jak Uber, z tą różnicą, że znajdziemy go w wielu krajach Azji. Grab jest bardzo popularny na Bali. Aby z niego skorzystać musisz kupić lokalną kartę sim na Bali. Do korzystania z aplikacji wymagany jest stały dostęp do internetu. Po zainstalowaniu aplikacji możesz się w niej zarejestrować i na podstawie lokalizacji zamówić Graba. Pojazdów jest bardzo dużo, czas oczekiwania jest dzięki temu krótki. Grab jest o około połowę tańszy od tradycyjnych taksówek, co powoduje, że jest to jeden z najlepszych sposobów na transport na Bali. Jeżeli podróżujesz na Bali z osobą towarzyszącą, podróżuj przez aplikację Grab.

Aby ułatwić poruszanie się po Bali, prezentuję poniżej bardzo przydatną mapkę Bali, która rozdawana jest na wyspie. Znajdziemy na niej rozpiskę miejsc wartych odwiedzenia i nie tylko. Kliknij na nią, aby otworzyć nowe okno z mapką w pełnych wymiarach:

Noclegi na Bali

---

Na Bali bez problemu znajdziemy odpowiedni dla nas nocleg. Od tanich hotelików, po luksusowe, odgrodzone od świata hotele. Na całej wyspie jest wiele miejsc noclegowych, dzięki czemu nie będziemy mieli problemów z noclegiem. Cena za dwuosobowy pokój w hotelu zaczyna się już od 20 PLN!

Jeżeli chcesz zapewnić sobie nocleg przed wyjazdem na Bali, sprawdź przy pomocy naszej wyszukiwarki noclegi na Bali:

Booking.com

Korzystając z powyższej wyszukiwarki wynagradzasz moją pracę nad stroną. Za każdą rezerwację otrzymuję małą prowizję. Dzięki! Więcej na temat noclegu na Bali piszemy w naszym tekście gdzie spać na Bali.

Atrakcje Bali

---

Jedną z największych atrakcji Bali są świątynie. Większość z najważniejszych świątyń położona jest przy wodzie, bardzo ważnej w wierzeniach Balijczyków. Do najważniejszych, głównych świątyń wyspy (kayangan jagat), mających obowiązek chronić Bali przed złymi mocami, należą:

Pura Besakih - największa i najważniejsza świątynia na Bali (nazywana matką świątyń). Kompleks położony jest u podnóży położonego w centrum wyspy, czynnego wulkanu Gunung Agung

Pura Pasar Agung - druga świątynia położona u podnóży wulkanu Ganung Agung

Pura Ulun Danu Batur - położona niedaleko jeziora Batur.

Pura Luhur Uluwatu - piękna świątynia położona na klifie. Znajduje się w wiosce Pecatu.

Pura Goa Lawah - położona na wybrzeżu obok miejscowości Klungkung, około 20 km na wschód od Denpasar. Jaskinia nietoperzy ("goa" znaczy "jaskinia", natomiast "lawah" znaczy "nietoperz"). Kilka kroków od świątyni znajduje się plaża z czarnym piaskiem.

Ulun Danu Bratan - świątynia położona na północy wyspy, na wodach jeziora Bratan.

Pura Masceti - położona na wschodzie wyspy, niedaleko Ketewel.

Pura Luhur Batukaru - położony na południowym zboczu drugiego największego wulkanu na Bali, Batukaru.

Pura Lempuyang - położona na zboczu góry Lempuyang, we wschodniej części wyspy.

Prócz powyższych, Bali zawiera wiele innych, wartych odwiedzenia miejsc, jak chociażby:

Pura Tanah Lot - jedna z najczęściej kojarzonych z Bali świątyń. Położona w Tabanan, około 20 km od stolicy, Denpasar.

Gunung Kawi - wydrążone jaskinie położone przy wiosce Tampaksiring Bangli

Pura Taman Ayun - uznawana za jedną z najpiękniejszych świątyń na Bali. Położona w wiosce Mengwi, niecałe 20 km od Denpasar. Położona na wysokości 1058 m.n.p. jest najwyżej położoną świątynią Balijską

Pura Tirta Empul - świątynia z 962 roku. Jedna z najważniejszych świątyń na wyspie. Nazywana jest Świątynią Świętej Wody. W świątyni występują łaźnie, w których znajduje się święta dla Balijczyków woda. Turyści mogą za darmo wejść do basenów, jednak muszą uważać na ubiór - kobiety mają obowiązek mieć na sobie koszulkę, ponadto jest obowiązek posiadania na sobie sarong (chusta).

Pura Agung Pulaki - położona 7 km od Pemuteran, na północnym zachodzie wyspy. Położona niedaleko narodowego parku Bali Barat. To świątynia w której możemy spotkać bardzo wiele małp.

Brahma Vihara Ashmara - Buddyjska świątynia położona 11 km od Lovina

Pura Gede Perancak - położone w miejscowości Perancak (niedaleko Negara)

Pura Rambut Siwi - położona w Yeh Embang (około 10 km od Negara)

Co robić na Bali?

---

Nurkowanie i Snorkeling
Wybrzeża Bali to raj dla osób chcących nurkować, lub osób, które nurkowania planują się nauczyć. Liczne rafy koralowe, dziesiątki rodzajów ryb, wraki statków (japońskiego przy Amed i amerykańskiego statku transportowego "Liberty" z czasów II wojny światowej, leżącego w okolicach Tulamben) zachęcają do praktykowania tego sportu. Wybrzeża wyspy to również wspaniałe miejsce na snorkeling.

Surfing
Bali jest bardzo dobrym miejscem dla surferów i osób, chcących się nauczyć surfingu.

Podróż wynajętym skuterem
Bardzo ciekawy pomysł na zwiedzanie wyspy. Róbmy tak jednak tylko wtedy, kiedy mamy doświadczenie w jeździe skuterem - ze względu na brak poszanowania przepisów drogowych, Bali jest złym i niebezpiecznym miejscem na naukę jazdy.

Bali - przydatne linki

---

www.indonesia.travel - oficjalna strona internetowa (ENG)

Ostatnia aktualizacja: 02.07.2023

---