Armenia - przewodnik turystyczny

Świątynia Garni. Armenia to piękne, górskie widoki wypełnione dawnymi budowlami.

Armenia to fascynujący kraj dla miłośników pięknych widoków oraz wiekowych zabytków. Kraj o niezwykle bogatej historii, przeplatanej momentami chwały i upadku. To również całkiem tani kraj, dzięki czemu nad Armenią powinien zastanowić się każdy turysta, który planuje swoją następną podróż.

Najważniejsze miasta:
(kliknij na zdjęcie aby przejść do przewodnika po mieście)

Armenia - informacje ogólne i rąbek historii

Amernia posiada niezwykle bogatą historię. W przeszłości było najsilniejszym państwem w Azji Mniejszej. Już w 301 roku n.e. religią państwową stało się chrześcijaństwo (jako pierwsze na świecie). W 428 roku część państwa została zajęta przez Persję, a druga część przez Bizancjum. W VII wieku Armenię podbija Turcja, która, z małymi przerwami, utrzymywała się w Armenii do 1828, kiedy w wyniku wojen Rosji z Turcją i Persją połowa Armenii trafiła do rosyjskiej strefy wpływów. Na pozostałej części Armenii Turcy dokonali ludobójstwa Ormian, mordując około milion osób. Wielu Ormian uciekło do innych krajów, przez co Armenia posiada dzisiaj ogromną diasporę. Po rewolucji październikowej Turcy napadli Zachodnią Armenię, należącą do Rosji. Po ich przegranej w I wojnie światowej Zachodnia Armenia ogłosiła niepodległość, jednak już dwa lata później napadła ją Rosja z Turcją, dzieląc się nią między sobą. Do Turcji trafiła większość kraju, a po stronie rosyjskiej Ormanie padli ofiarą stalinowskich czystek.

Armenia ogłosiła niepodległość w lipcu 1990 roku. Natychmiast wybuchł spór z Azerbejdżanem o Górski Karabach, leżącą na terenie Azerbejdżanu krainę zamieszkaną w większości przez Ormian. Spowodowało to wojnę, która zakończyła się zawieszeniem broni w 1994 i wznowieniem działań wojennych w 2020 roku. Armenia jest krajem rozwijającym się, jednak ze względu na ciężką historię i położenie geograficzne Ormianie nie wiedzą, w którym kierunku powinna iść Armenia. Kraj integrował się z Unią Europejską, jednak w 2013 roku wycofał się z tego, zwracając ku Rosji.

Informacje praktyczne

- do Armenii wjedziemy przez zaledwie 3 przejścia graniczne: dwa położone w Gruzji i jedno z Iranem. Granice z Turcją i Azerbejdżanem pozostają zamknięte z powodu napięć politycznych między tymi państwami

- Ormianie są przewrażliwieni na punkcie swojej historii, staraj się unikać poruszania tematów historycznych, ewentualnie poczytaj przed wyjazdem o rzezi Ormian dokonanej przez Turków, abyś miał o czym rozmawiać

Wiza do Armenii

Od 2013 roku wiza do Armenii nie jest wymagana.

Od 10.01.2013 wizy zostały zniesione zarówno dla Polaków jak i dla wszystkich obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. Aby wjechać na teren Armenii wymagany jest paszport ważny minimum 6 miesięcy od dnia wjazdu.

Znajomość języka angielskiego

W Armenii mówi się po ormiańsku. Znaczna część społeczeństwa mówi również w języku rosyjskim. Język angielski jest w Armenii coraz bardziej popularny. Będąc w Armenii nie miałem problemu z porozumiewaniem się po angielsku w Erywaniu, a nawet poza stolicą, w turystycznych miejscach jak Garni czy w azerskich klasztorach.

Gotówka i bankomaty

Walutą Armenii jest dram. Do Armenii najlepiej wziąć USD i na miejscu wymieniać walutę na lokalną. Przyjmowane jest również euro oraz ruble rosyjskie. Zdarzyło się, że niektóre podrzędne kantory liczyły euro po takim samym kursie jak amerykańskiego dolara. Kursy w kantorach potrafią mocno się od siebie różnić - nim wymienisz walutę zajrzyj najpierw do kilku kantorów i wybierz najlepszą ofertę. Bankomaty dostępne w większych miastach, nie mieliśmy problemu z polskimi kartami. Karta Revolut w Armenii działa bez problemu.

Bezpieczeństwo

Armenia nie jest dużo bardziej niebezpiecznym państem od pozostałych w regionie. Przemoc wobec turystów praktycznie nie występuje, aczkolwiek w dużych miastach, na bazarach i w tłocznych miejscach działają kieszonkowcy. Należy uważać na taksówkarzy, którzy próbują oszukać turystów. Należy pamiętać o napiętej sytuacji z Górskim Karabachem i trwającym konflikcie z Azerbejdżanem.

Jak dolecieć do Armenii

Do Armenii najlepiej dostać się z Gruzji.

Nie ma żadnych korzystnych, bezpośrednich lotów do Armenii. Loty z Warszawy do Erywania obsługuje polski Lot, jednak cena (standardowo około 1400 złotych) skutecznie odstrasza.

Najlepszym i najtańszym rozwiązaniem będzie lot do Gruzji (Kutaisi) liniami Wizzair (z Warszawy lub Katowic) i stamtąd podróż marszrutką do Erywania (6 godzin jazdy, koszt około 6 USD) lub, jeżeli z Gruzji do Amenii nie chcemy jechać drogą lądową, to z Tbilisi lata do Erywania Georgian Airlines (www.georgian-airways.com) za cenę od 60 EUR w jedną stronę. Cena za loty do Gruzji zaczyna się już od 168 PLN! Jest to jednak promocyjna cena, standardowo loty powinny kosztować około 600 PLN.

Jeżeli loty bezpośrednio z Polski będą drogie, warto sprawdzić połączenie Warszawa – Budapeszt – Kutaisi, gdyż może się okazać, że będzie taniej. Więcej informacji w moim artykule przewodnik po Gruzji. Będąc już w Gruzji, należy dojechać do Tbilisi, skąd kursują marszrutki i busy do Erywania. Najtańsze przejazdy kosztują 30 GEL (50 PLN). Ostatni odjazd jest o godzinie 17:00, później już tylko droższe, zbiorcze taksówki. Pojazdy zatrzymują się w Erywaniu na "Kilikia Bus Station" (nazywanym również "Central Bus Station". Poza sezonem, w przypadku małej liczby pasażerów liczmy się z tym, że kierowcy jeżdżący do Erywania będą za wszelką cenę opóźniać wyjazd, czekając na większą ilość pasażerów. Kierowcy są przeważnie ze sobą dogadani, często zdarza się, że w okolicach 17:00 kierowcy kursujący na tej trasie wrzucają wszystkich pasażerów w jeden pojazd, który odjeżdża.

Inną możliwością dojazdu z Tbilisi do Erywania są nocne pociągi, kursujące co drugi dzień lub codziennie (czerwiec - wrzesień) na trasie Batumi - Erywań. Z Tbilisi odjeżdżają o 20:20 i są w Erywaniu o  6:55 następnego dnia. Pociąg posiada 3 klasy: 1 klasę ("spalny vagon", dwie kuszetki w przedziale), 2 klasę ("kupe", 4 kuszetki w przedziale) i 3 klasę ("platskartny"). Cena za poszczególne bilety rozpoczyna się od: 75 GEL (ok. 124 PLN), 56 GEL (ok. 92 PLN) i 35 GEL (ok. 58 PLN).

Transport w Armenii

Tradycyjne środki transportu w Armenii są słabo rozwinięte. Loty są sporadyczne, a kolej w rozsypce. Z tego powodu najlepszym sposobem na transport w Armenii są marszrutki.

Loty wewnątrz Armenii

Loty w Armenii są sporadyczne.

W Armenii znajdują się dwa lotniska międzynarodowe – w Erywaniu i Giumri. Główny port lotniczy znajduje się w Erywaniu, a dokładnie w okolicach miasta Zwartnoc, 15km od centrum Erywania. Nie ma w jego przypadku mowy o tanim lataniu - ciężko znaleźć lot do Armenii za mniej niż 1000zł. Drugim lotniskiem międzynarodowym jest Shirak Airport, położone w mieście Giumri, które nie ma jednak wielkiego znaczenia, a lądują tam samoloty głównie z Rosji.

Marszrutki w Armenii

Marszrutki to najlepszy sposób transportu w Armenii.

Najpopularniejszą formą transportu publicznego w Armenii są marszrutki – małe busy zabierające po kilkanaście osób. Można je znaleźć praktycznie wszędzie. Cenę negocjuje się przed startem pojazdu. Należy pamiętać, że większość marszrutek nie ma stałego rozkładu jazdy – kierowca rusza, kiedy uzna, że w środku jest wystarczająca ilość osób. Marszrutki zatrzymają się w zasadzie wszędzie tam, gdzie chcesz – wystarczy poprosić kierowcę, aby się zatrzymał. Tak samo jest z wsiadaniem do marszrutki – jeżeli chcemy wsiąść do jadącego pojazdu, wystarczy zamachać do niego ręką. Jeżeli w środku będą jeszcze wolne miejsca, kierowca zazwyczaj się zatrzyma.

Drogi i przepisy drogowe

Drogi w Armenii są w nienajgorszym stanie, jeżdżąc po polskich drogach nie powinieneś zbytnio narzekać. Na ulicach panuje prawo silniejszego – Ormianie nie stosują się do jakichkolwiek zasad ruchu drogowego. Kolejnym problemem jest policja, która bardzo często zatrzymuje kierowców na zagranicznych numerach i wymusza na nich drobne łapówki. Utrapieniem na Ormiańskich drogach jest jeżdżenie kierowców na długich światłach. Polskie prawo jazdy jest uznawane.

Mimo nienajgorszego stanu dróg w Armenii podróżuje się bardzo długo, wszystko ze względu na to, że trasy w Armenii, z powodu górskiego położenia, są niezwykle powykręcane. Śmiało można przyjąć, że pokonanie 100km w Armenii będzie przynajmniej dwukrotnie dłuższe od pokonania tej trasy w Polsce.

Kolej w Armenii

Kolej jest w Armenii słabo rozwinięta, droższa od marszrutek , a w dodatku wolniejsza od nich, dlatego odradzamy ten środek transportu. Obecnie kolej w Armenii została przejęta przez spółkę-córkę rosyjskich kolei, co daje nadzieję na zmodernizowanie Ormiańskiej kolei w ciągu najbliższych dziesięcioleci.

Armenia - ciekawostki

Armenia to kraj z bogatą historią.

- Armenia to najstarszy chrześcijański kraj świata – już w 301 roku ustanowiono tutaj chrześcijaństwo jako religie państwową
- Liczba Ormian na świecie wynosi około 11 milionów, jednak tylko 3 miliony z nich żyje w Armenii.
- dzisiaj Armenia jest małym Państwem, kiedyś jednak był to najpotężniejszy kraj Azji Mniejszej, którego powierzchnia była 6-cio krotnie większa niż obecnie

Armenia - przydatne linki

Dowiedz się więcej o Armenii.

www.tourismarmenia.org - oficjalna strona Ormiańskiego Centrum Informacyjnego

www.armeniapedia.org - rozbudowana encyklopedia dotycząca Armenii, duża zakładka dotycząca turystyki i atrakcji w Armenii

Ostatnia aktualizacja: 16.10.2020