Stambuł - przewodnik turystyczny
Panorama Stambułu. Ciężko zwiedzić Stambuł i się w nim nie zakochać!
Stambuł to piękne i potężne miasto ulokowane na dwóch kontynentach - Europie i Azji. Największe miasto Europy, liczące niecałe 20 milionów mieszkańców. Miejsce, które wypełnia historia, oszałamiające budowle oraz niesamowity klimat.
STAMBUŁ - SPIS TREŚCI
Stambuł - notka historyczna
Tereny dzisiejszego Stambułu były zamieszkałe już w epoce kamienia. W starożytności na terenie Stambułu istniało kilka miast, które z czasem zaczęły się ze sobą łączyć. Według rzymskiego historyka, Tacyta, najważniejsze z miast, Bizancjum, zostało założone około 660 roku p.n.e. i zostało nazwane na cześć greckiego kolonisty, Byzasa. Miasto bardzo intensywnie rozwijało się. W 513 roku p.n.e. miasto zdobyte zostało przez Persję, następnie przez Ateny (od 407 r.p.n.e.), a później przez Spartę. W 196 roku Bizancjum zostało włączony do Cesarstwa Rzymskiego. Cesarz Konstantyn I Wielki zlecił w mieście wiele inwestycji i zmienił w 330 roku jego nazwę na Konstantynopol. Po upadku cesarstwa Konstantynopol stał się stolicą Cesarstwa Bizantyjskiego. W tym czasie, w 532 roku powstała Hagia Sophia. Konstantynopol był przez większość czasu bardzo potężnym i wpływowym miastem. Z czasem jednak jego siła zaczęła upadać. 29 maja 1453 Konstantynopol został zdobyty przez Turków i stał się stolicą Imperium Osmańskiego, a jego nazwa została zmieniona na Stambuł. Data ta uznawana jest za koniec epoki średniowiecza. Pod władaniem tureckim miasto nie utraciło na znaczeniu. Co więcej, stało się najważniejszym miastem świata islamu. W Stambule powstawały piękne budynki, pałace i meczety, z Błękitnym Meczetem na czele.
Gdy po I wojnie światowej Turcja znalazła się w gronie przegranych, Stambuł okupowany był przez aliantów, którzy mieli zamiar podzielić Turcję między sobą. Z tego powodu, w 1923 roku Turcja przeniosła swoją stolicę do Ankary. Mimo że Stambuł pozostał w jej granicach, nie zdecydowano się na powrót stolicy do Stambułu.
Dzisiaj Stambuł jest największym miastem Turcji. Mieszka w nim niecałe 6 milionów osób. To jedno z najczęściej odwiedzanych przez turystów miast na świecie. Według rankingu Mastercard, w 2019 roku dawny Konstantynopol odwiedziło 13,4 miliona turystów, co daje Stambułowi 8 miejsce na świecie.
Jak dolecieć do Stambułu
Jak tanio dotrzeć do Stambułu?
Najtańszym rozwiązaniem na dotarcie do Turcji są zazwyczaj loty z Warszawy do Budapesztu (Wizzair, bez problemu znajdziemy loty za 148 PLN, często jeszcze taniej) i stamtąd lot do Stambułu (znów Wizzair, loty za 300 PLN, często jeszcze taniej).
Kolejną możliwością są loty do Stambułu polskim LOTem, warto śledzić promocję linii "Szalone Środy", podczas których loty do Turcji mogą pojawić się za mniej niż 500 PLN.
Mieszkańcy Szczecina i rejonów przy granicy z Niemcami, powinni pomyśleć o locie do Stambułu z Berlina, liniami Pegasus Airlines (www.flypgs.com, loty kupione z 3-miesięcznym wyprzedzeniem – około 90 EUR). Z Berlina do Stambułu lata jeszcze jedna linia, Germanwings (www.germanwings.com) - około 140 EUR z trzymiesięcznym wyprzedzeniem.
Stambuł - dojazd do centrum z lotniska
Lotnisko Stambuł - Ataturk Havalimani.
W Stambule znajdziemy dwa lotniska - Atatürk Havalimanı i Istanbul Sabiha Gökçen.
Lotnisko Stambuł-Ataturk (Atatürk Havalimanı) to największe lotnisko w Turcji. Położone jest w europejskiej części miasta, około 24 km od centrum miasta. Dojazd z lotniska do centrum Stambułu jest możliwy dzięki metrze (czerwona linia M1).
Drugie lotnisko obsługujące loty do Stambułu - Stambuł-Sabiha Gökçen. Znajduje się w azjatyckiej części miasta (Kurtköy) - około 30 km od centrum. Do centrum dojedziemy miejskim autobusem E-10 i E-11, kursującymi do Kadikoy, skąd promem dostaniemy się na europejską stronę miasta.
Stambuł - komunikacja miejska
Komunikacja miejska w Stambule. Foto: Mateusz Jakubowski
Komunikacja miejska w Stambule jest mocno zagmatwana. Miasto jest bardzo rozległe dlatego bądźmy pewni, że będziemy korzystać z niej sporo. Aby zaoszczędzić na kosztach, koniecznie musimy kupić kartę turystyczną Istanbulkart (więcej informacji w następnej zakładce). Podróżowanie po Stambule oznacza wiele przesiadek - stacji łączących jest bardzo mało (a w dodatku nie ma biletów na przejazd łączony, co oznacza, że za każdym razem trzeba kasować nowy bilet), przez co komunikacja może na początku sprawiać spore problemy.
Co więcej, zmiany w komunikacji miejskiej w Stambule są bardzo intensywne. Większość map i opisów dostępnych w internecie jest całkowicie nieaktualna. Aktualnych map należy szukać na stronach tureckich. Pod tym adresem znajduje się aktualna mapa komunikacji miejskiej w Stambule.
Metro w Stambule
W Stambule znajdziemy 4 funkcjonujące linie metra oraz 3 linie, które są w budowie.
M1 - metro kursujące między lotniskiem Ataturk, a, względnie, centrum miasta. W zasadzie nie jest to 100% metro, gdyż wielokrotnie porusza się po gruncie, w związku z czym linia nazywana jest nie metrem, a Hafif Metrem (metrem połowicznym)
M2 - pierwsza prawdziwa linia metra w Stambule.
M3 - linia łącząca Kirazli z Olimpiyat Parki. Turysta raczej nie będzie z niej korzystać.
M4 - otwarta niedawno, pierwsza linia metra w azjatyckiej części miasta. Planowo będzie kursować od Kadikoy do Pendik, gdzie znajduje się stacja kolejowa obsługująca obecnie połączenia Stambułu z resztą kraju.
Prócz tego, w mieście trwają intensywne prace nad kolejnymi liniami: M5 (część azjatycka) oraz M6 i M7 (część europejska)
Linia Marmaray (kolej podmiejska)
Jeden z technologicznych cudów świata. Świeżo otwarta trasa prowadzi przez tunel Marmaray, który przekopany jest pod Bosforem i łączy europejską część miasta z częścią azjatycką. Dzięki temu transport z jednej strony na drugą to kwestia minut.
Metrobus
Świetny sposób na transport - metrobus porusza się po własnej ścieżce, dzięki czemu nie utknie w stambulskim korku. Dodatkowo można nim przedostać się z jednej strony miasta na drugą.
Tramwaje
kolejny ze sposobów na transport po mieście. Oznaczone na mapie literami T (T1, T2, T3, T4, T5).
Promy
najlepszy sposób na transport z europejskiej części miasta do części azjatyckiej (lub na odwrót). 3 liry za kurs w jedną stronę, można płacić kartą Istanbulkart. Na promie można usiąść przy stoliku, napić się kawy, lub coś przekąsić, podziwiając zarazem piękne widoki Stambułu od strony wody.
Autobusy
Po całym mieście kursują autobusy. Na ile to możliwe, starajmy się je omijać - przez wszechobecne korki podróżowanie autobusami trwa wieczność! Stanowią jednak dobry środek transportu poza godzinami szczytu.
Dolmusze
Prywatne miniwany, poruszające się po całym mieście. Koszt za przejazd oscyluje w okolicach 2-8 lir. Dużo lepsze od autobusów, ponieważ kierowca nie jeździ po ustalonych z góry trasach i często w trakcie korków jeździ mniejszymi, mniej zatłoczonymi uliczkami. Kierowcy wypuszczają pasażerów na życzenie (trzeba powiedzieć İnecek var! - een-eh-jehk vahr - co oznacza, że "ktoś chce wysiąść").
Cena za pojedynczy przejazd wynosi 3 liry. Aby skorzystać z komunikacji miejskiej należy zakupić specjalny żeton (bilet) w biletomacie (3 liry). Jak już wspominaliśmy, będąc w Stambule warto kupić kartę Istanbulkart.
Stambuł - karta miejska
Automat, w którym można kupić Istanbulkart - kartę miejską Stambułu.
Karta miejska w Stambule nazywa się Istanbulkart. Dzięki zniżką, jakie daje na komunikację miejską, wyrobienie jej jest bardzo opłacalne. Co więcej, posiadanie karty ułatwia nam sam transport i nie zmusza nas do zakupywania biletów za każdym razem. Kartą zapłacimy za przejazdy metrem, tramwajami, busami, metrobusem, linią Marmaray oraz promem.
Kartę można kupić w automatach (na zdjęciu powyżej), które znajdują się na wielu stacjach i przystankach oraz w kioskach, restauracjach i niektórych sklepach (łącznie ponad 1600 miejsc). Karta kosztuje 6 lir (płaci się 10 lir, z czego 4 trafiają jako doładowanie na kartę). Na stoiskach, kioskach i automatach możemy doładować kartę za gotówkę.
Podróżowanie z Istanbulkart to możliwość tańszych opłat za pojedynczą podróż, a także, za kolejne przesiadki.
Koszt za jeden przejazd z użyciem karty wynosi 1.95 TRY (3 TRY kosztuje przejazd bez karty). Dodatkowo, jeżeli w przeciągu dwóch godzin od pierwszego skasowania biletu, skasujemy go poraz kolejny, cena biletu wyniesie wtedy 1,25 TRY, przy kolejnej, 1 TRY, natomiast przy każdej kolejnej, 0,75 TRY. Jak widać, zniżki przy posiadaniu Istanbulkart są potężne i naprawdę warto kartę kupić.
Jedną kartą może jeździć do 5-ciu osób, ale jest to nieopłacalne - przyznawane zniżki za kolejne kasowania biletów przypisywane są wtedy tylko jednej osobie, dlatego podróżując z większą ilością osób, ważne, aby każda kupiła swoją własną kartę.
Oficjalna strona karty: www.istanbulkart.iett.gov.tr/en
Dodatkowo, jeżeli jadąc do Stambułu mamy w planach intensywne zwiedzanie zabytków, warto pomyśleć nad zakupem karty Museum Pass Istanbul. Karta sprzedawana jest w dwóch wariantach - z 72h terminem ważności (85 lir) lub 5 dniowym terminem ważności (115 lir). Posiadając kartę wejdziemy na większość najpopularniejszych zabytków za darmo oraz otrzymamy zniżki na kolejnych wiele miejsc. Czy to się opłaca? Samo odwiedzenie Hagia Sophia i pałacu Topkapi (wraz z obecnym tam haremem) to koszt 75 lir. Jeżeli oprócz tego, mamy zamiar dalej zwiedzać - warto! Najlepiej sprawdzić na stronie karty listę budynków, które można zwiedzić bez opłat przy posiadaniu karty, sprawdzić zniżki i podliczyć (lista dostępna tutaj) i podliczyć, czy nam się opłaca. Co ważne, dzięki karcie unikniemy stania w długich kolejkach po bilety (do Haghia Sofia czeka się nawet koło godziny czasu). Kartę kupimy w kasach biletowych Haghia Sophia, pałacu Topkapi, muzeum Chora, Muzeum Mozaiki, Muzeum Sztuki Tureckiej (Museum of Turkish and Islamic Arts) i muzeum archeologicznym, a także w niektórych miejscach noclegowych (będąc w hotelu czy hostelu warto spytać na recepcji).
Noclegi w Stambule
Gdzie tanio spać w Stambule?
Baza noclegowa w Stambule jest bardzo rozbudowana. Nocleg w Stambule to koszt od około 20 PLN za łóżko w pokoju wieloosobowym w hostelu i od około 90 PLN za pokój dwuosobowy. W Stambule jest bardzo duży popyt na tanie noclegi, które potrafią być wykupione na kilka miesięcy do przodu. Jeżeli lecisz do Stambułu, zarezerwuj nocleg jak najszybciej.
Jeżeli chodzi o pokoje dwuosobowe (lub większe), to dużo tańsze w Stambule są kwatery prywatne - polecam rozejrzeć się za kwaterami prywatnymi. Na Airbnb można znaleźć noclegi w centrum już za około 45 PLN za dwuosobowy pokój.
Zapraszamy do skorzystania z naszej porównywarki cen hoteli. Booking to jedna z najpopularniejszych wyszukiwarek noclegu. Wybierz termin swojej podróży, liczbę osób i zobacz najtańsze oferty w Stambule!
Booking.comKorzystając z powyższej wyszukiwarki wynagradzasz moją pracę nad stroną.
Stambuł - atrakcje
Wnętrze Hagia Sophia w Stambule.
Hagia Sophia - liczący grubo ponad 1500 lat, jeden z najwspanialszych budynków na świecie. Pierwotnie chrześcijańska świątynia, później meczet, obecnie muzeum. Wstęp kosztuje 30 TRY.
Błękitny Meczet - wybudowany w 1616 roku meczet, Wstęp bezpłatny, godziny zwiedzania dostępne tutaj (oficjalna strona meczetu).
Pałac Topkapi (Topkapı Sarayı) - pałac będący rezydencją tureckich sułtanów, wybudowany natychmiast po zajęciu Konstantynopola przez Turków (1453 r.). Wstęp 30 lir od osoby. Wewnątrz budynku znajduje się warte odwiedzenia miejsce - harem, który jest dodatkowo płatny 15 lir za wejście.
Meczet Sulejmana - potężny meczet wielkiego Sulejmana Wspaniałego, za którym znajduje się jego mauzoleum.
Cysterna Bazyliki - podwodny, wielki i wspaniale wyglądający, starożytny zbiornik (komnata) na wodę (tzw. cysterna). Zbudowany w VI wieku, największy na świecie.
Wieża Galata - wybudowana w XIV wieku i będąca wtedy najwyższym punktem w mieście. Na przestrzeni lat była siedziskiem janczarów, czy więzieniem, obecnie mieści się tutaj taras widokowy oraz restauracja.
Kościół Chora - kościół z IV wieku, w którym obecnie znajduje się muzeum.
Kryty Bazar (Kapalı Çarşı) - jeden z największych bazarów w Turcji.
Muzeum Archeologiczne Istambułu (İstanbul Arkeoloji Müzeleri) - położone niedaleko pałacu Topkapi, wstęp 15 TRY.
Nowy Meczet (Yeni Cami) - XVI wieczny, ostatni monumentalny meczet zbudowany przez Osmanów.
Pałac Dolmabahçe (Dolmabahçe Sarayı) - przepiękny pałac, którego budowa zakończyła się w 1853 roku.
Meczet Sultan Eyüp - pierwszy meczet wybudowany w Stambule po zdobyciu go przez Turków.
Muzeum Adama Mickiewicza w Stambule - muzeum znajdujące się w domu, w którym w 1855 zmarł Adam Mickiewicz.
Muzeum Sztuki Tureckiej i Islamskiej (Türk ve İslam Eserleri Müzesi) - kolejne, warte odwiedzenia muzeum.
Stambuł - wskazówki praktyczne
Koniecznie kup kartę Istanbulkart.
- Koniecznie kup kartę miejską "Istanbulkart", która mocno zmiejsza koszt korzystania z komunikacji miejskiej. Jeżeli masz ponadto zamiar intensywnie zwiedzać, kup kartę Museum Pass Istanbul
- Uważaj na kieszonkowców!
- Zwiedzając meczety pamiętaj o odpowiednim ubiorze
Stambuł - przydatne linki
Dowiedz się więcej o Stambule.
www.turkeytravelplanner.com/go/Istanbul/index.html - rozbudowana strona o Istambule (ENG)
Ostatnia aktualizacja: 30.06.2023
