Rumunia - przewodnik turystyczny

---

Rumunia przeszła w ostatnich dziesięcioleciach potężne zmiany. Kraj, z biednego i zapóźnionego, stał się rozwijającą gospodarką, która coraz szybciej goni i przypomina Polskę. Rumunia zmienia się z każdego roku, dołączając powoli do rozwiniętej części Europy. Warto zobaczyć to na własne oczy. Rumunia jest pięknym krajem w którym znajdziemy piękne morze, okazałe góry, masę zabytków, przepyszną kuchnię i wesołych, uśmiechniętych Rumunów.

Najważniejsze miasta:
(kliknij na zdjęcie aby przejść do przewodnika po mieście)

Rumunia - informacje ogólne i rąbek historii

Populacja	około 19,40 miliona
Stolica	Bukareszt
Strefa czasowa	UTC +2 - zima UTC +3 - lato (12:00 w Warszawie = 13:00 w Rumunii)
Waluta	Lej (RON) 1 RON = 0,90 PLN (03.07.2023)
Język	rumuński
Główne miasta	Bukareszt, Timisoara, Jassy, Kluż-Napoka (Cluj-Napoca), Konstanca (Constanța), Krajowa (Crajova), Gałacz (Galați), Braszów (Brașov), Ploeszti (Ploiești), Braiła (Brăila), Oradea (Nagyvárad), Baków (Bacău), Buzau

Historia Rumunii zaczyna się w XIV wieku, kiedy na jej terenach powstało Hospodarstwo Wołoskie i Hospodarstwo Mołdawskie. Na terenach tych przez wieki ścierały się interesy Polski, Węgier i Imperium Osmańskiego. W 1859 księciem obu Hospodarstw został ten sam człowiek, co spowodowało unię personalną. W 1881 Rumunia została ogłoszona królestwem, a 10 maja 1881 na pierwszego króla Rumunii został koronowany Karol I. Po zakończeniu I wojny światowej i rozpadzie Austro-Węgier, Rumunia, powiększona o Besarabię, Siedmiogród i Bukowinę, stała się największa w swojej historii. Nie trwało to jednak długo - po zakończeniu II wojny światowej Rumunia utraciła znaczną część swoich terytoriów i na dziesięciolecia dostała się pod komunistyczne panowanie.

Po pokonaniu komunizmu w 1990 roku Rumunia stanęła na podobnej drodze, co Polska w tamtych czasach. Dzisiaj Rumunia jest krajem z wieloma problemi, jednak coraz dumniej prezentuje się na tle innych państw. Razem z Bułgarią była najuboższym krajem Unii Europejskiej, jednak reformy prawa i prywatyzacja z roku na rok poprawiają krajową sytuację. W 2020 roku Rumunia wyprzedziła Polskę pod względem średniego wynagrodzenia.

Informacje praktyczne

- Rumunia uznawana jest przez podróżników za jeden z najlepszych krajów do autostopu. Jest to popularny sposób podróżowania po kraju, z którego korzystają również Rumuni

Warunki wjazdu

Rumunia wchodzi w skład Unii Europejskiej, dzięki czemu do kraju wjedziemy z dowodem osobistym. Na podstawie dowodu osobistego możemy przebywać w Rumunii do 90 dni.

Meldunek w Rumunii

W Rumunii istnieje obowiązek meldunku. Na szczęście pojawia się on wyłącznie w przypadku, jeżeli w danym mieście będziemy ponad 15 dni. Jeżeli mieszkamy w hotelach, pensjonatach czy hostelach, to nie ma problemu bo meldunkiem zajmie się miejsce w którym śpimy. Jeżeli natomiast korzystamy z kwater prywatnych, couchsurfingu lub śpimy np. pod namiotem, musimy udać się na posterunek policji i zameldować się w biurze Głównego Inspektoratu ds. Imigracji (Inspectoratul General pentru Imigrari).

Znajomość języka angielskiego

Według badań przeprowadzonych przez Komisję Europejską, 31% Rumunów przyznało, że zna język angielski w stopniu umożliwiającym swobodną komunikację. 17% wskazało na język francuski, a 5% na język niemiecki. Mimo przynależności w przeszłości do bloku wschodniego, językiem rosyjskim posługuje się jedynie 3% Rumunów.  Będąc w Rumunii nie powinieneś mieć większych problemów ze znalezieniem osób mówiących po angielsku. Znaczna część młodych Rumunów zna język angielski.

Gotówka i bankomaty

Walutą Rumunii jest lej (RON). Przelicznik jest bardzo łatwy, 1 lej to około 1 złoty. 1 lej dzieli się na 100 bani. W całym kraju znajdują się bankomaty, nie ma problemów z polskimi kartami płatniczymi. Pieniądze można wymieniać w kantorach. Idąc do kantoru zwróć uwagę, czy ma na wejściu naklejkę "COMMISSION 0%" - w świetle rumuńskiego prawa każdy kantor musi informować klienta o prowizji, jaką pobiera za usługę wymianę gotówki. Jeżeli nie ma takiej naklejki, to informacja o prowizji pojawi się przed wypłaceniem pieniędzy z bankomatu. Zwróć na to uwagę, prowizja może wynieść 0 PLN (bankomaty ING), lub nawet 30 PLN (bankomaty UniCredit).

Karta Revolut działa w Rumunii bez problemów.

Bezpieczeństwo w Rumunii

Rumunia nie jest szególnie niebezpieczna, wskaźniki przestępczości nie różnią się znacznie od pozostałych krajów europejskich. Zalecana tradycyjna rozwaga, unikanie nocnych spacerów po ciemnych dzielnicach oraz ostrożność. Może się zdarzyć, że miejscowi będą próbowali nas oszukać i żądać od nas wyższej ceny za zakupy lub usługę. Nam na przykład kilka razy zdarzyło się, że taksówkarz po ustaleniu ceny i kursie tłumaczył nam, że podawał stawkę w euro zamiast w lejach.

Jak dotrzeć do Rumunii

---

O dziwo do Rumunii nie ma wielu lotów z Polski. Do Rumunii dolecimy bezpośrednio z Polski liniami Wizzair na trasie Warszawa - Bukareszt. Nie powinniśmy mieć problemu ze znalezieniem lotów za 350 PLN.

Do Rumunii dolecimy również tanio z przesiadkami.

Bukareszt - cena to około 400-600zł. Wszystko, co droższe, uważam, że jest nieatrakcyjne.
Aby dolecieć do Bukaresztu możemy np. polecieć Wizzair lub Ryanair z Polski do Mediolanu, Paryża, Brukseli, Rzymu lub Eindhoven i stamtąd lot do Bukaresztu (Ryanair lata do Bukaresztu tylko z Brukseli).

Timisoara - 400-600zł
np. Wizzair lub Ryanair z Polski do Mediolanu i stamtąd lot Wizzair do Timisoary

Krajowa - 450-650zł
np. Wizzair lub Ryanair z Polski do Mediolanu i stamtąd lot Wizzair do Krajowa

Cluj-Napoca
np. Wizzair lub Ryanair z Polski do Brukseli, Mediolanu, Rzymu lub Eindhoven i stamtąd lot Wizzair do Cluj-Napoca

Kolejnym wariantem jest lot z Warszawy do Budapesztu i stamtąd transport busem do Rumunii. Siatka połączeń jest naprawdę spora, np. z firmą Orangeways (www.orangeways.com) za 21 EUR pojedziemy m.in. do rumuńskich: Cluj-Napoka, Oradea czy Turda.

Oczywiście do Rumunii nie musimy koniecznie lecieć samolotem. Z Polski (a dokładniej z Krakowa) dojedziemy do Bukaresztu pociągiem - jest to jednak nieopłacalne i... droższe od podróży samolotem.

Transport w Rumunii

Rumunia jest trochę mniejszym krajem od Polski, każdy środek transportu jest tutaj rozbudowany. Najtaniej wychodzi jeżdżenie autokarami.

Loty wewnątrz Rumunii

---

Lista lotów wewnątrz Rumunii jest rozbudowana. Wewnątrz kraju latają: Tarom (www.tarom.ro, kursuje między Bukaresztem, Timisoarą, Cluj-Napoca, Baia Mare, Iasi i Satu Mare), Bluair (blueairweb.com) - z Bukaresztu do Iasi (standardowa cena: 156 LEI). Loty są zdecydowanie najdroższą możliwością podróżowania. Wewnątrz Rumunii lataj wyłącznie w razie wyższej konieczności. Jedynym przystępnym cenowo lotem jest lot Ryanair Bukareszt - Timisoara (9,98 EUR za kurs w jedną stronę).

Autokary w Rumunii

Autokarem po Rumunii to dobry i tani sposób na poruszanie się po kraju. Praktycznie w każdym mieście znajduje się dworzec autobusowy (autogara) z którego codziennie wyjeżdżają autobusy w inne części kraju. Busy są zazwyczaj znośnej kondycji, chociaż czasem pojawiają się pojazdy złej jakości. Opóźnienia zdarzają się często.

Na stronie internetowej Autogari (www.autogari.ro) możemy przejrzeć dostępne trasy, sprawdzić ceny i kupić bilety.

Przykładowe ceny za autokary w Rumunii:
Bukareszt - Cluj-Napoca (9h jazdy) - 140 LEI
Bukareszt - Timisoara (11h jazdy) - 119 LEI
Bukareszt - Constanta (3h jazdy) - 61 LEI
Bukareszt - Jassy (7h jazdy) - 130 LEI
Bukareszt - Craiova (5h jazdy) - 78 LEI
Bukareszt - Vaslui (6h jazdy) - 65 LEI
Cluj-Napoca - Timisoara (6h jazdy) - 105 LEI
Cluj-Napoca - Oradea (3h jazdy) - 55 LEI
Jassy - Suczawa - 45 LEI

Kolej w Rumunii

---

Sieć kolejowa w Rumunii jest mocno rozbudowana, jednak jej jakość nie jest najlepsza. Na szczęście zmienia się to każdego roku, kolej w Rumunii jest w fazie rozwoju i wielu remontów. Dzięki temu przejazdy są coraz krótsze, a pociągi coraz nowsze. Co za tym idzie, na przestrzeni ostatnich lat cena za transport koleją w Rumunii mocno wzrosła. Większością tras operuje państwowy przewoźnik, CFR Calatori (www.cfrcalatori.ro). Na stronie można kupić bilety oraz wyszukać poszczególne trasy.

Kolej w Rumunii - przykładowe ceny (2023):

		Cena biletu (w RON; kurs z dnia 03.07.2023, RON = 0,90 PLN)
Trasa pociągu	Długość jazdy	pierwsza klasa	druga klasa
Bukareszt - Cluj-Napoca	8-10h (497km)	190 RON	100 RON
Bukareszt - Timisoara	9-10h (533km)	177 RON	115 RON
Bukareszt - Constanta	3-4h (250km)	101 RON	68 RON
Bukareszt- Craiova	3-4h (209 km)	101 RON	69 RON
Bukareszt - Vaslui	6h (339km)	87 RON	58 RON
Cluj-Napoca - Timisoara	7,5h (386km)	326 RON (prywatny przedział) 230 RON - I klasa łóżko w przedziale 2-os.	92 RON  135 RON - II klasa kuszetka w przedziale 6-os.
Cluj-Napoca - Oradea	2,5h 152km	70 RON	50 RON
Jassy - Suczawa	2h 137km	35 RON	22 RON

Bilety można kupić na miesiąc przed wyjazdem. Dostępnych jest kilka zniżek: grupowa (10% dla 2 osób, 15% dla 3, 20% dla 4 i 25% dla 5 osób), za zakup biletu powrotnego (10%), czasowa (13-5% w zależności od wyprzedzenia w jakim kupiliśmy bilet). Od kilkunastu miesięcy kolej ma nową stronę, z dostępną wersją angielską. Dzięki temu nie powinniśmy mieć żadnych problemów z rezerwacją biletu

Drogi i przepisy drogowe

Polskie prawo jazdy jest uznawane na terenie Rumunii. Cena benzyny jest bardzo zbliżona do cen w Polsce, zazwyczaj jest minimalnie niższa.

Dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi to, uwaga, 0,0 promila. Dopuszczalne prędkości to 50km w strefie zabudowanej, 130km na autostradach i 120km na drogach ekspresowych. Notorycznie zdarzają się ograniczenia prędkości, w Rumunii znaków i ograniczeń jest zdecydowanie więcej niż w Polsce. W mniejszych miejscowościach bardzo często zdarza się, że jest odgórnie ustalony limit prędkości 30km/h. Większość mieszkańców słucha się znaków, jednak w Rumunii spotkałem się z dużą ilością frustratów, którzy za nic mają przepisy drogowe, wyprzedzają na trzeciego, są agresywni i nieobliczalni.

Winieta w Rumunii - 2023 rok

Każdy podróżujący samochodem musi wykupić winietę. Każda droga w Rumunii wymaga posiadania winiety. Nie można jeździć po Rumunii bez winiety. Chyba że jedziemy jednośladem - te są z winiety zwolnione. Winiety kupimy ją na przejściach granicznych, stacjach benzynowych lub online na rządowej stronie. Winieta nie ma formy naklejki, rejestrujemy się online i trafiamy w ten sposób do systemu. Kupując winietę otrzymujemy jednak potwierdzenie, które musimy mieć przy sobie na wypadek kontroli.

Winiety dostępne są w 5 rodzajach - na 1 dzień, 7 dni, 30 dni, 90 dni lub na rok. Cena winiety zależy od rodzaju pojazdu.

Rumunia - ceny winiet na 2023 rok (w euro):

rodzaj pojazdu	1 dzień	7 dni	30 dni	90 dni	rok
samochód osobowy	-	3	7	13	28
van do 3,5t	-	6	16	36	96
pojazdy od 3,51 do 7,50t lub 9-23 miejsca	4	20	52	120	320
pojazdy od 7,51 do 12t lub powyżej 23 miejsc	7	35	91	210	560
pojazdy powyżej 12t, do 3 osi	9	45	117	270	720
pojazdy powyżej 12t, 4 osie	11	55	143	374	1210

W Rumunii płatne są niektóre przejazdy przez most, np. Giurgeni-Vadu, Fetesti-Cernavoda, czy Calafat-Vidin, nowy, niespełna 2km most będący przejściem granicznym z Bułgarią (6 EUR za przejazd samochodu osobowego - pełen cennik: www.vidincalafatbridge.bg)

Kuchnia rumuńska

---

Kuchnia Rumuńska przypomina typową kuchnie bałkańską, mieszankę występujących w tym regionie wpływów - tureckich i śródziemnomorskich. Z dużą domieszką własnego, rumuńskiego charakteru.

Rumuni opierają swoją kuchnię na mięsie, często pochodzącym z grilla. To tutaj zjemy przepyszne mititei (mici) - grillowane mięso w rolkach, szaszłyki frigarui czy sarmale - coś podobnego do polskich gołąbków. Zjemy tu również wiele wariacji gulaszowych i dań rybnych.

Bardzo popularne są zupy, dzielące się na ciorbę (zupy kwaśne) i supę (słodkie). Ulubioną zupą Rumunów jest ciorba de burta - flaczki.

Najbardziej charakterystycznym daniem kuchni rumuńskiej jest mamałyga - gotowana papka z kaszy kukurydzianej, podawanej z mlekiem/śmietaną i serem. Je się ją jako pełnoprawne danie lub w miejsce spożywanych przez nas ziemniaków.

Kuchnia rumuńska to również sporo warzyw. Króluje zwłaszcza uwielbiana tutaj kukurydza, papryki, cukinie, pomidory, kabaczek. Nie ma szaleństwa, jeżeli chodzi o przyprawy.

Desery pokazują duże wpływy kuchni tureckiej - zjemy tutaj pyszną chałwę, bakławę oraz bardziej lokalne, na przykład papanasi - przepyszne, lokalne pączki.

Rumunia słynie z dobrych i tanich win - warto spróbować i przywieźć do Polski jako pamiątkę.

Jeżeli chodzi o fast-foody, to na ulicach spotkamy wiele grillowych garkuchni serwujących mici oraz budek z pieczywem, w których królować będzie placinta - pyszne, nadziewane bryndzą, mięsem lub warzywami bułeczki, jakby z ciasta francuskiego oraz covrigi - obwarzanki, często z nadzieniem. Oba są doskonałym i tanim śniadaniem lub kolacją.

Rumunia - ciekawostki

---

- To właśnie z Rumunii pochodzi wampir Drakula - tytułowy bohater książki "Drakula". W rzeczywistości twórca dzieła, Bram Stoker, zapożyczył wyłącznie pseudonim Włada Palownika, hospodarza wołoskiego
- Rumunia była obszarem zamieszkanym już od czasów prehistorycznych. To właśnie tutaj znaleziono jedną z najstarszych w Europie, liczącą około 34-36 tysięcy lat, kość ludzką
- Rumuni bardzo wysoko cenią polskie firmy. Wśród top 10 najpopularniejszych marek odzieżowych w Rumunii znajduje się polskie CCC, Sinsay oraz e-obuwie; co więcej, w rumuńskich sklepach spożywczych znajdziemy bardzo dużo polskich produktów: od Przysmaku Świętokrzyskiego po kabanosy i słodycze

Rumunia - przydatne linki

---

www.romaniatourism.com - oficjalna, turystyczna strona Rumunii (ENG)

- co warto zobaczyć w Rumunii

Ostatnia aktualizacja: 04.07.2023

---