Republika Południowej Afryki (RPA) - przewodnik turystyczny

Republika Południowej Afryki, Cape Town. Foto: Damien du Toit, flickr.com

RPA jest dobrym krajem dla osób, które chcą rozpocząć swoją przygodę z Afryką. To prawdziwy port, przystań łącząca Europę z resztą Afryki. Lotniska w Johannesburgu i Kapsztadzie (Cape Town) to obecnie najważniejsze lotniska Afryki, z których dolecimy do wielu miejsc w Europie i na Czarnym Lądzie.

RPA - informacje ogólne i rąbek historii

W I tysiącleciu p.n.e. tereny RPA zaczęli zamieszkiwać Buszmeni. W ciągu kolejnych dwóch tysięcy lat tereny zaludniały kolejne ludy, m.in. Hotentoci i plemiona Bantu. W 1652 Holendrzy założyli tu pierwszą faktorię, a z czasem tereny zaczęli zaludniać Holenderscy chłopi, nazywani Burami. Europejskie osadnictwo od samego początku spotykało się z wrogim nastawieniem lokalnych plemion. W 1806 roku RPA stało się brytyjską kolonią. Brytyjczycy bardzo twardo rozprawiali się z wszelką opozycją, tworząc obozy koncentracyjne i mordując nieprzychylną sobie , czarnoskórą ludność. Po odzyskaniu niepodległości i przeprowadzeniu wyborów w 1948 (mogli głosować jedynie ludzie biali) wygrała rasistowska partia, która rozpoczęła wprowadzanie polityki apartheidu, która odbierała czarnoskórym większość praw i uznawała rasy inne niż białe, za gorsze. W wyniku wieloletnich buntów i walki o swoje prawa, w latach 90. zaczęto wycofywać się z rasistowskiej polityki. Zalegalizowano opozycyjne partie polityczne, uchwalono nową konstytucję, która zrównywała prawa ludzi wszystkich ras, a w 1994 roku przeprowadzono powszechne wybory, które wygrała opozycja.

Informacje praktyczne

- RPA to prawdziwy raj dla miłośników natury. Znajduje się tutaj przeszło 15% znanych światu roślin (ponad 20 000). To również skupisko wielu fascynujących zwierząt - gepardów, nosorożców, hipopotamów, żyraf, słoni

- po upadku systemu apartheid, nową partię rządzącą ogarnęło szaleństwo zmieniania nazw miejscowości, ulic czy urzędów. Do tego stopnia, że momentami orientacja w terenie może być bardzo utrudniona, nazwy niektórych miejsc czy ulic zmieniane były po kilka razy

- zalecane szczepienia w RPA: przeciw WZW A+B oraz tężcowi i błonicy, durowi brzusznemu, poliomyelitis, należy stosować repelenty antymalaryczne, występowanie gruźlicy i AIDS; brak szczepień obowiązkowych

Wiza do RPA

Wiza do RPA nie jest wymagana.

Obywatele RP nie potrzebują wizy do RPA, jeżeli ich pobyt nie przekroczy 30-tu dni.

Okazany na granicy paszport musi posiadać 2 czyste strony, ich brak powoduje odmowę udzielenia pozwolenia na wjazd do RPA. Dodatkowo, od 1 czerwca 2015 zmieniło się w RPA prawo dotyczące wjazdu na teren kraju z niepełnoletnim - od tego czasu wymagane jest angielskie tłumaczenie aktu urodzenia dziecka. W przypadku podróżowania z dzieckiem jednego rodzica wymagane inne dokumenty oraz pisemna zgoda drugiego rodzica. Pełna informacja dostępna na stronie internetowej ambasady: www.pretoria.msz.gov.pl.

Język i znajomość języka angielskiego

RPA posiada 11 języków urzędowych. Jednym z nich jest język angielski. Wyłączając czarnoskóre społeczności na totalnej prowincji, większość osób zna język angielski, chociażby w podstawowej formie.

Gotówka i bankomaty

Walutą RPA jest rand (ZAR). W handlu i usługach oznaczany jest jako R. 1 rand dzieli się na 100 centów, jednak ze względu na siłę waluty ciężko turyście używać centów. Walutę można wymieniać w bankach, najlepiej mieć ze sobą amerykańskie dolary, funty lub euro. Jeżeli mamy w planach odwiedzenie sąsiednich krajów, to rand jest uznawany za środek płatniczy w Namibii, Suazi, Mozambiku i południowej części Zimbabwe.

Bankomaty dostępne powszechnie w dużych miastach. Nie pobierają dodatkowej prowizji. Nie powinno być problemów z polskimi kartami. Zalecane korzystanie z bankomatów umieszczonych w galeriach handlowych. Płatność kartą dostępna w wielu miejscach. Revolut w RPA działa bez problemu.

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo w RPA.

RPA uznawane jest za niebezpieczne państwo z dużą liczbą napadów rabunkowych czy gwałtów. MSZ zaleca podróżowanie w grupach, unikanie spacerów wieczorami i dużą ostrożność w miejscach publicznych oraz przy podróżowaniu taksówkami. RPA nieustannie znajduje się w czołówce krajów z największą ilością napadów, rabunków i morderstw na świecie. W ciągu ostatnich 25 lat w RPA doszło do ponad pół miliona morderstw. Należy również pamiętać, że prawie 20% mieszkańców RPA jest nosicielem wirusa HIV.

Niestety większość agresji kierowana jest w kierunku białego człowieka. Biali mieszkańcy poddawani są ostracyzmowi, mimo że jest ich w kraju niecałe pół miliona osób, należy do nich większość bogactwa w kraju. To, a także fakt rasistowskich rządów w przeszłości powoduje, że biali muszą dzisiaj spotykać się z agresją reszty społeczeństwa. Niektóre organizacje umieszczają RPA na liście krajów, w których może dojść do ludobójstwa.

Normą jest okradanie bagaży przez pracowników lotnisk w RPA. Nie trzymajmy w bagażach niczego cennego.

Wybierając się do RPA należy pamiętać, że turyście nie powinno się nic złego przytrafić, jeżeli będzie przestrzegać podstawowych zasad - nie będzie sam spacorował wieczorami, nie będzie obwieszony drogim sprzętem, np. aparatem czy złotym łańcuszkiem i zachowa rozwagę.

Gniazdka elektryczne w RPA

W RPA występują wtyczki elektryczne typu M, co oznacza, że będziemy potrzebowali kupić przejściówkę.

Jak dolecieć do RPA

Loty do RPA - niestety, ale są drogie.

Z Europy do RPA jest kilka lotów, niestety, ich normalna cena zaczyna się od 2400zł. Jest to m.in. Air France (z Paryża i Amsterdamu), British Airways (Londyn), KLM (Amsterdam), Lufthansa (Frankfurt, Monachium), Turkish Airlines (Stambuł).

Na chwilę obecną najtańsze, normalne cenowo (bez promocji) loty z Europy do RPA oferuje hiszpańska Iberia (www.iberia.com). Są to loty łączone z British Airways i jedną przesiadką - z Madrytu lecimy do Londynu i z Londynu lecimy do RPA (Johanesburg) - bez problemu możemy znaleźć cenę 485 EUR za wszystkie loty. Do Madrytu dolecimy z Polski za 350-600zł (czytaj więcej: Madryt - zwiedzanie.

Transport wewnątrz RPA

RPA jest dużym krajem (czterokrotnie większym od Polski), dzięki czemu najlepiej i najszybciej podróżować po kraju samolotem. Prócz tego w kraju dostępna jest kolej, a stan dróg nie należy do najgorszych.

Loty w RPA

Loty wewnątrz RPA.

Po RPA lata kilka linii lotniczych, z czego najważniejsze to budżetowe Kulula Air (www.kulula.com), FlySafair (www.flysafair.co.za), Mango Airlines (www.flymango.com) i narodowe South African Airways (www.flysaa.com). Prócz tego były jeszcze tanie linie o nazwie "1Time", jednak w 2012 ogłosiły one upadłość.

Przy poszukiwaniu lotów wewnątrz RPA można skorzystać z porównywarki cen lotów www.cheapflights4u.co.za, która sprawdza się bardzo dobrze.

Loty wewnątrz RPA - porównanie cen:

Jak widać z powyższej tabeli, loty wewnątrz RPA nie są szczególnie drogie.

Autobusy i drogi w RPA

Sieć autobusowa w RPA jest mocno rozbudowana. Po kraju porusza się kilkanaście dużych firm, z czego najpopularniejsze to Greyhound (www.greyhound.co.za), Intercape Mainliner (www.intercape.co.za, zdjęcie mapy z pełną trasą przejazdów sieci),  Translux (www.translux.co.za, zdjęcie mapy z pełną trasą przejazdów). Obecna do niedawna duża sieć SA Roadlink ogłosiła w 2015 roku upadłość, wobec czego wszelkie informacje o przejazdach sieci dostępne w internecie są już nieaktualne. Na większości długich tras poruszają się autobusy nocne, z łóżkami w środku.

Na ulicach RPA jest niebezpiecznie. Jadąc samochodem trzeba być ostrożnym. Zwłaszcza na terenach miejskich należy liczyć się z niebezpieczeństwem kradzieży (najpopularniejszym miejscem napadów są skrzyżowania). Zaleca się jechać z zamkniętymi drzwiami i oknami. Należy również uważać, aby nie zostawiać w samochodzie wartościowych rzeczy "na widoku". Ryzyko napadów występuje również na dalekich trasach. Należy uważać na zjazdach z autostrad i zachować szczególną ostrożność w przypadku zauważenia na drodze kamieni zmuszających do ich wymijania lub zatrzymania się.

Cena benzyny w RPA to około 3 zł za litr.

Kolej w RPA

Kolej w RPA to dość złożony temat. Możemy wyróżnić kilkunastu przewoźników (z czego warto zaznaczyć, że skupiam się na najważniejszych, nie opisuję małych i turystycznych tras).

Shosholoza Meyl - pociągi dalekobieżne (www.shosholozameyl.co.za)

Pociągi kursujące pomiędzy największymi miastami RPA. W pociągu znajdziemy dwie klasy - turystyczną (wagony sypialne, wc i prysznic na końcu każdego wagonu, wagon restauracyjny) i ekonomiczną (miejsca siedzące, wc na końcu każdego wagonu). W każdym pociągu podróżuje ochrona, dzięki czemu podróżowanie tym sposobem uważane jest za bezpieczne. Pociągi kursują rzadko, nie więcej niż raz dziennie.

Premier Classe (www.premierclasse.co.za)

Nowoczesne pociągi kursujące na trasie Johannesburg - Kapsztad i Johannesburg - Durban. W przeszłości była to osobna klasa w pociągach Shosholoza Meyl, w chwili obecnej są to jednak osobne pociągi kursujące dokładnie po tych samych trasach i jadące tyle samo, co pociągi Shosholoza Meyl. Różni je tylko klasa, w premier classe mamy zapewnione luksusowe, dwuosobowe przedziały, posiłki, kawę i herbatę, a nawet powitalnego drinka. Cena za przejazd na trasie Johannesburg - Kapsztad to 3120 ZAR (811 PLN) poza sezonem i 3740 ZAR (972 PLN) w sezonie. Cena za przejazd na trasie Jahannesburg - Durban to 1230 ZAR (320 PLN) poza sezonem i 1480 ZAR (385 PLN) w sezonie.

Gautrain (www.gautrain.co.za)

Nowość w RPA, kolej łącząca Johannesburg z Pretorią, trasa liczy 80km, zapowiadana jest rozbudowa. W chwili obecnej istnieją już 3 trasy między miastami i wewnątrz ich, a cały system przypomina metro. Pociągi są nowe, wygodne i rozpędzają się do 160km/h. Na stronie dostępna mapa oraz cennik (cena zależy od odległości, godziny i rodzaju biletu). Kolej kursuje co 12-20 minut w tygodniu, a w weekendy co 30 minut.

Metrorail

Wokół największych miast w prowincjach Gauteng, KwaZulu Natal, Wester Cape i Eastern Cape kursuje kolej podmiejska obsługiwana przez Metrorail (www.metrorail.co.za). Ze względów bezpieczeństwa kolej nie jest polecana turystom.

RPA - ciekawostki

RPA boryka się z problemem HIV.

- w RPA obowiązywał (aż do lat 90-tych) rasistowski system apartheid, dyskryminujący czarnoskórą ludność (tzw. rządy białej mniejszości). Symbolem walki z rasistowskim systemem stał się Nelson Mandela. Wolne wybory odbyły się w RPA w 1994 roku, a partia, która je wygrała (opozycyjny do systemu Afrykański Kongres Narodowy) rządzi do dziś.
- w RPA do dziś panują duże niepokoje społeczne, jednak mimo to, RPA to wciąż najpotężniejsza gospodarka Afryki
- RPA to potęga w dziedzinie wydobywania złota - aż 40% światowego zasobów złota pochodzi z RPA).
- mimo, że RPA kojarzy się z gorącą Afryką, ziemie kraju są bardzo żyzne, dzięki czemu RPA należy do eksporterów wytwarzanej żywności
- w popkulturze RPA kojarzy się z trzema rzeczami - Nelsonem Mandelą, zespołem Die Antwoord oraz filmem "Dystrykt 9". Marzy mi się, żeby kraj był jeszcze kojarzony z fantastyczną artystką, Alice Phoebe Lou
- Europejczycy odkryli tereny RPA (a dokładniej to Przylądek Dobrej Nadziei) w 1488 roku (wyprawa Portugalczyka Bartolomeu Diasa)

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2020