Peru - przewodnik turystyczny

---

Peru jest trzecim największym państwem Ameryki Południowej (po Brazylii i Argentynie). Słynie przede wszystkim z Machu Picchu - ruin miasta Inków, które położone są na wysokości ponad 2000 m.n.p.m. To zróżnicowany i piękny kraj, który jest największym skupiskiem Indian na świecie. Do dzisiaj Indianie stanowią około 45% ludności kraju. Poznajmy lepiej Peru!

Najważniejsze miasta:
(kliknij na zdjęcie aby przejść do przewodnika po mieście)

Peru - informacje ogólne i rąbek historii

Populacja	około 32 miliony
Stolica	Lima
Strefa czasowa	UTC/GMT-5 (12:00 w Polsce = 06:00 w Peru)
Waluta	sol peruwiański (PEN) 1 PEN = 1,07 PLN 1 EUR = 4,21 PEN 1 USD = 3,58 PEN (10.10.2020)
Język	hiszpański
Główne miasta	Lima, Arequipa, Trujillo, Chiclayo, Iquitos, Piura, Cusco, Chimbote, Huancayo

W starożytności tereny Peru zamieszkiwało kilka dużych cywilizacji indiańskich. W IX wieku podbili je Kiczuani, którzy utworzyli Imperium Inków. Państwo osiągnęło swoją największą potęgę w XV wieku. W 1524 do Imperium dotarli Hiszpanie. Państwo Inków było akurat w ogromnym kryzysie spowodowanym wojną domową. Widząc to, Hiszpanie podjęli dezycję o natychmiastowej konkwiście. Oddział zaledwie 160 osób, pod dowództwem Francisca Pizarra ruszył wgłąb kraju. Zaledwie rok później Imperium upadło. W następnych latach Hiszpanie rozbili wszystkie Inkaskie armie i rozpoczęli kolonizację. W 1535 Pizarro założył Limę, dzisiejszą stolicę. Hiszpanie wykorzystali ogromne rzesze Indian do niewolniczej pracy, dzięki czemu Peru szybko stało się ich najbardziej dochodową kolonią. Przez cały okres przynależności do Hiszpanii Inkowie walczyli o niepodległość. Przez kraj przeszła fala wielu powstań, wszystkie zostały krwawo stłumione.

Niepodległość udało się w końcu osiągnąć w 1821. Wszystko dzięki Argentyńczykowi Jose de San Martinowi i Wenezuelczykowi Simonowi Bolivarze, którzy prowadzili w sąsiednich krajach antyhiszpańskie powstania. W 1821 roku San Martin zdobył Limę i przywrócił państwu niezależność. Nowy kraj w ciągu najbliższych dziesięcioleci walczył z Hiszpanami, którzy chcieli odzyskać kolonię oraz z sąsiadem, Chile, które w 1883 roku odebrało Peru część terytorium. Od tego czasu aż do dzisiaj sytuacja w kraju jest bardzo napięta, w Peru dochodziło do wielu zamachów stanu, władzy dyktatorskiej i wojny domowej. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat przeprowadzano wiele reform, które stopniowo podnoszą kraj do góry. Wciąż jednak sytuacja jest bardzo ciężka.

Informacje praktyczne

- należy bardzo uważać na wwożenie produktów spożywczych do Peru. Jest to surowo zakazane!

- w porównaniu do innych krajów Ameryki Południowej Peru jest stosunkowo tanie

- w Peru, podobnie jak np. w Hiszpanii w ciągu dnia od godziny 12-13 do 15-16 większość sklepów, biur, banków itd. jest pozamykanych (siesta)

- przed zrobieniem zdjęcia miejscowym warto zapytać o pozwolenie, często oczekują oni za to drobnej opłaty

- w Peru tak jak w Polsce dominującą religia jest katolicyzm

- w kraju spotkamy kilka rodzajów gniazdek elektrycznych, przeważnie tybu A i C, wymagana przejściówka

Wiza do Peru

---

Obywatele RP zwolnieni są z obowiązku wizowego jeżeli wybierają się do Peru na okres poniżej 90 dni. Łącznie obywatele RP mogą przebywać na terenie Peru do 183 dni na przestrzeni 365 dni.

Znajomość języka angielskiego

W Peru praktycznie nikt nie mówi po angielsku, z wyłączeniem kilku turystycznych miejsc, jak na przykład Machu Picchu. Językiem, którym posługują się mieszkańcy Peru, jest język hiszpański. Podobnie jak w innych krajach Ameryki Południowej, hiszpański różni się trochę od języka znanego w Europie. Najważniejszą różnicą, podobnie jak w Argentynie, jest to, że zamiast drugiej osoby liczby mnogiej (vosotros) używa się ustedes, które w tych krajach nie jest zwrotem oficjalnym. Jeżeli znasz hiszpański to nie martw się, raczej powinieneś się dogadać.

Peruwiańczycy to bardzo pomocni ludzie, nie bójmy się prosić ich o pomoc. Pamiętaj jednak, że duża część społeczeństwa jest analfabetami, przez co mogą być problemy z odczytywaniem map, adresów itd.

Gotówka i bankomaty

Walutą Peru jest sol peruwiański (PEN), który w sklepach oznaczany jest jako PEN, S/ lub $ (nie mylić z dolarem amerykańskim). W Peru dość powszechne jest podrabianie pieniędzy. Z tego powodu od 2018 roku w kraju zaczęły pojawiać się banknoty w nowych wzorach - nazwę waluty zmieniono z nowy sol peruwiański na nowy sol, a do banknotów dodano nowe zabezpieczenie - pasek. Wymieniając walutę poświęć chwilę na sprawdzenie banknotów - Peruwiańczycy tak robią. Nie wymieniaj pieniędzy u cinkciarzy, najczęściej to oni wprowadzają do obiegu podrobioną walutę. Nie przyjmuj uszkodzonych banknotów - nigdzie nie będą chcieli ich przyjąć, będziesz musiał iść, wymienić je do banku. Najlepiej mieć ze sobą dolary lub euro.

Bankomaty i kantory powszechnie dostępne w miastach i miasteczkach (oczywiście pomijając znaczną prowincje i tereny górzyste). Pod tym względem jest to kraj dość dobrze rozwinięty. Większość bankomatów pobiera opłatę za wypłacenie pieniędzy (15-20 PEN), w chwili obecnej wypłata bez prowizji możliwa jest w MultiRED, jednak w każdej chwili informacja ta może się stać nieaktualna. W Peru powszechnie używane są karty Visa, natomiast karty MasterCard są niszowe i będzie z nimi problem, w większości miejsc ich nie przyjmą (pomijając bankomaty dla kart MasterCard, są specjalnie oznaczone). Karta Revolut w Peru działa bez problemów. Większość bankomatów ma niski maksymalny limit wypłat dobowych (400-700 PEN).

Jadąc na prowincję warto wcześniej zaopatrzyć się w lokalną walutę. Mogą zdarzyć się miejsca, gdzie nie ma ani kantorów, ani bankomatów, dla przykładu, takim miejscem jest popularna turystycznie Huacachina.

Targowanie się

Targowanie się jest normą na bazarach w Peru. Zachowaj kulturę, nie bądź niemiły i staraj się obniżyć cenę. Nie powinieneś mieć większych problemów z obniżeniem ceny o 20-30%.

Bezpieczeństwo w Peru

Peru jest biednym krajem, przez co pospolita przestępczość jest prawdziwą plagą. Kradzieże kieszonkowe są powszechne. Zdarzają się porwania turystów, napady na nich na ulicach (ludzie się boją i nie pomagają), ponadto należy uważać na naciągaczy oraz nieuczciwych taksówkarzy. Trzeba uważać na pieniądze, jakie otrzymujemy jako resztę lub podczas wymiany waluty - podrobione banknoty możemy dostać nawet w luksusowej restauracji.

W Peru należy przestrzegać podstawowych zasad znanych nam z innych krajów tropikalnych. Nie spożywajmy wody z kranu, napoje w restauracjach pijmy bez lodu, dokładnie myjmy warzywa i owoce zanim je spożyjemy, nie jedzmy produktów niewiadomego pochodzenia, nie stołujmy się w miejscach o wątpliwej reputacji (jedzmy tam, gdzie jedzą lokalni).

W dużych, popularnych turystycznie miastach występuje policja turystyczna. Od normalnej wyróżnia ich biała koszula zamiast zielonej. Większość tych policjantów będzie mówiła po angielsku.

Telefon w Peru i dostęp do internetu

Zasięg w telefonach praktycznie wszędzie, jednak ceny połączeń do Polski w roamingu bardzo wysokie. Zaleca się korzystanie z budek tzw. locutorius, z których bardzo tanio możemy dzwonić za granicę. Zazwyczaj są one zebrane w jednym pomieszczeniu, często przy kafejkach internetowych, można z nich dzwonić za ok. 1,3 PLN za minutę. Wifi dostępne, nawet na prowincji. Tam gdzie go nie ma, znajdziemy zapewne kawiarenkę internetową. Znaleźć można je nawet na wsiach. Jeżeli będziemy dłużej w Peru możemy pomyśleć o kupnie karty prepaid SIM. Najlepszą ofertę i zasięg ma Claro, starter kupimy za kilkanaście PEN.

Narkotyki w Peru

Częścią kultury peruwiańskiej społeczności jest żucie liści koki. Liście są legalne i można ich spróbować. Należy jednak pamiętać, że po spróbowaniu liści koki podczas badań na obecność narkotyków koka będzie w naszym organiźmie przez najbliższe kilka tygodni. Dodatkowo w Peru legalne jest posiadanie do dwóch gramów sproszkowanej kokainy oraz do ośmiu gramów marihuany. Z zastrzeżeniem, że możemy posiadać przy sobie tylko jeden z tych specyfików. Nielegalne natomiast jest ich kupowanie i sprzedawanie.

Jak dolecieć do Peru

---

Tanie loty do Peru nie zdarzają się często. W przeciągu ostatnich lat była tylko jedna promocja na loty do Peru bezpośrednio z Europy za mniej niż 1500 PLN. Bezpośrednio z Europy dolecimy do kraju m.in. z Madrytu (AirEuropa, www.aireuropa.com, Iberia, www.iberia.com), Paryża (AirFrance, www.airfrance.com), Londynu (British Airways, www.britishairways.com), Amsterdamu (KLM, www.klm.com). Ciężko znaleźć normalną cenę niższą niż 2500 PLN.

Transport wewnątrz Peru

Peru jest wbrew pozorom jednym z najciekawszych państw w Ameryce Południowej. Mimo, że stosunkowo łatwo jest się tam dostać, to już o wiele trudniej jest poruszać się wewnątrz kraju. Większość dróg to gruntowe trakty, których przejazdowość w dużej mierze zależna jest od pory. Sieć stacji benzynowych jest niesamowicie skromna. Kolej składa się z 5 połączeń. Bardzo dobry pomysł na podróżowanie po Peru to samolot, który lata do wszystkich dużych miast w Peru. Jeżeli jednak chcemy eksplorować bardziej dzikie tereny, będziemy skazani na autobus albo samochód.

Loty w Peru

---

W Peru jest około 18 działających lotnisk. Dwa najważniejsze to lotniska w Limie oraz w Arequipie. Głównymi przewoźnikami działającymi na terenie Peru są zagraniczne są LATAM Airlines (www.latam.com, wcześniej znane pod nazwą LAN Airlines) oraz TACA (www.avianca.com).

Przykładowe ceny lotów w jedną stronę (z miesięcznym-dwumiesięcznym wyprzedzeniem):
Lima – Cuzco - 64 EUR
Lima – Chiclayo - 125 EUR
Lima – Arequipa - 75 EUR
Lima - Trujillo - 72 EUR
Lima - Iquitos - 82 EUR
Lima - Piura (miasto niedaleko granicy z Ekwadorem) - 94 EUR
Lima - Tacna (miasto niedaleko granicy z Boliwią i Chile) - 121 EUR

Warto obserwować linie Viva Air Peru (vivaair.com), które należą do syna właściciela Ryanair. Sieć ma się stać tanimi liniami w Ameryce Południowej. Na chwilę obecną sieć lata na wielu trasach w Kolumbii, natomiast w Peru lata jedynie z lotniska w Limie do stolicy Kolumbii, Bogoty.

Drogi w Peru i przepisy drogowe

---

Zwiedzanie Peru drogami może być niezapomnianą przygodą. Przede wszystkim daje to możliwość zobaczenia naturalnych krajobrazów, które nie zostały jeszcze „przetworzone” przez przemysł turystyczny. W Peru są 3 główne drogi biegnące z północy na południe: całkowicie asfaltowa Panamericana przebiegająca przez cały kraj, Carretera de la Sierra i CarreteraMarginal de la Selva. Dwie pozostałe odbijają bardziej w stronę wschodu, jednak są to już częściowo drogi gruntowe. Wszystkie wspomniane trasy są częściowo płatne i są ze sobą połączone około 20 mniejszymi drogami biegnącymi z zachodu na wschód. Jadąc do Peru nie zapomnijcie o konieczności posiadania międzynarodowego prawa jazdy!

Oprócz kilku głównych traktów, większość tras w Peru to drogi gruntowe. Trudne warunki automatycznie wymuszają na kierowcach ograniczenie prędkości. Niezbędne będzie również auto z napędem na cztery koła, szczególnie w okresie od listopada do kwietnia, na który przypada pora deszczowa. Warto również posiadać przy sobie aktualne mapy oraz na bieżąco śledzić komunikaty drogowe.

Kolejnym, niespotykanym u nas problemem jest paliwo, a w zasadzie jego powszechny brak. Wybierając się w dłuższą trasę należy zaopatrzyć się w jak najwięcej benzyny (albo ropy). Po pierwsze, stacje należą do rzadkości, a nawet jeżeli uda nam się taką znaleźć to i tak często może zdarzyć się, że i tak nie będzie na niej paliwa lub będzie zamknięta. Poza tym często będziemy poruszać się na dużych wysokościach, a w takich warunkach samochód będzie spalał naprawdę dużo paliwa!

Jeżeli chodzi o przepisy, to są one podobne do tych obowiązujących w Europie czy USA. Niestety miejscowi kierowcy interpretują je dość dowolnie więc kierowcy powinni być bardzo ostrożni, a na zakrętach czy w niejasnych sytuacjach trąbić. Poza tym często zdarzają się kontrole policyjne, dlatego dobrze jechać z kimś, kto zna język i będzie potrafił targować się z mundurowymi, którzy często próbują wyłudzać od turystów łapówki.

Kolej w Peru

Peru posiada kilka firm kolejowych, które oferują przewóz osobowy. Planując podróż pociągiem bilet warto kupić z wyprzedzeniem, przynajmniej 24h przed odjazdem - kupując bilet przed odjechaniem może się okazać, że wszystkie zostały już wyprzedane. Podróżnicy zalecają kupowanie biletów w pierwszej klasie lub w wagonie barowym. Druga klasa, mimo, że tańsza, możliwe, że będzie bardzo niekomfortowa - Peruwiańczycy wożą ze sobą ogromne bagaże i praktycznie pewnym jest, że będziemy jechali w znacznym ścisku.

Mimo istnienia kilku sieci kolejowych, sieć połączeń wcale nie jest duża. Przewoźnicy kolejowi w Peru:

PeruRail (www.perurail.com), sieć oferująca przejazdy pasażerskie na liniach:
- Cuzco - Machu Picchu (przez Urubamba i Ollantaytambo) (najtańszy bilet: 70 USD lub 65 USD przy zakupie od razu biletów w dwie strony)
- Cuzco - Puno
Co ważne, stacja Cuzco, Poroy, znajduje się kilkanaście kilometrów poza miastem, można dojechać na nią taksówką

IncaRail (www.incarail.com) - przewoźnik oferujący przejazd z Ollantaytambo do Machu Piccu. Podróż trwa niecałe 80 minut i kosztuje od 55 USD za przejazd w jedną stronę.

Ferrocarriles Central Andino SA (www.ferrocarrilcentral.com.pe) - linia, która kilka razy w roku jeździ z Limy do Huancayo. W chwili pisania tych słów (7 lipca 2018) na stronie znajdowała się informacja, że następny pociąg odjedzie 26 lipca, 10 i 30 sierpnia, 6 września oraz 1 i 23 października. Cena za przejazd w dwie strony zaczyna się od 450 PEN (niecałe 500 PLN).

Linia Ferrocarril Central Andino jest najwyższą linią kolejową w Ameryce Południowej i drugą najwyższą na świecie. Podróż trwa 11 godzin, jednak długi czas podróży zrekompensowany jest zapierającymi dech w piersiach widokami. Jest to jedna z trzech kultowych i najpiękniejszych tras na świecie, stawiana na równi z Orient Expressem oraz Koleją Transsyberyjską. Co najciekawsze zaprojektował ją 150 lat temu Polak, Ernest Malinowski, który jest bohaterem narodowym Peru.

Autokary i autobusy w Peru

---

Peru posiada rozległą sieć połączeń autobusowych. Po kraju porusza się wiele większych i mniejszych firm autobusowych. Te najbardziej znane to m.in. Cruz del Sur, QuickLlama, Peru Hop, Expreso Cial czy ITTSA. Z powodu dużego rozbicia rynku, do wyszukania odpowiedniego przejazdu warto skorzystać z usług wyszukiwarek internetowych.

Niektóre główne drogi, szczególnie te na wybrzeżu są asfaltowe, jednak duża część to drogi gruntowe, które w porze deszczowej są często nieprzejezdne. Podróże międzymiastowe opierają się głównie na komunikacji autobusowej. Bilet dobrze kupić przynajmniej jeden dzień przed wyjazdem, aby być pewnym tego że będą jeszcze wolne miejsca. Jeżeli odłożymy to na dzień wyjazdu, może się okazać że nie ma już wolnych miejsc. Na większość terminali oddzielnie kupuje się bilet, a oddzielnie płaci specjalny podatek w wysokości 1 – 1,5 SOL.

Jeżeli chodzi o autobusy same w sobie, to nie sprzyjają one podróżnym mającym więcej niż 180 cm wzrostu. Siedzenia są zazwyczaj mniejsze niż w Europie czy Stanach, dlatego idealnie jest albo zająć miejsce z przodu, obok kierowcy albo z tyłu. Autobusy pierwszej klasy wyposażone są w wideo, a podróżnym serwowane są posiłki. Dobrze jest zabrać ze sobą stopery do uszu, ponieważ filmy wyświetlane są dość głośno. Oprócz tego upewnijcie się czy Was bagaż jest wodoodporny. Jest to istotne szczególnie w przypadku podróży w Andach, podczas której walizki podróżują na dachu pojazdu. Unikajcie przewoźników, którzy pozwalają wsiadać i wysiadać podróżnym poza głównymi stacjami. Jest to niebezpieczne ze względu na ryzyko napadu rabunkowego oraz na zagrożenie komunikacyjne, ponieważ kierowcy potrafią zatrzymać się dosłownie na środku drogi. Najlepiej korzystać z usług takich przewoźników jak Cruz del Sur, Peru Hop, Linea, Movil Tours, CIAL, OLTURSA, Ormeño, TEPSA oraz ITTSA. Informacji na temat biletów, autobusów, rozkładów itd. Najlepiej szukać najpierw w hotelu albo przez nowopowstałą stronę internetową www.redbus.pe (znane wcześniej jako www.busportal.pe), gdzie możemy znaleźć wszystkie potrzebne informacje oraz możemy kupić online bilety na przejazdy „bezpiecznymi” autobusami. Strona dostępna jest m.in. w języku angielskim. Inną stroną, która pomoże nam wyszukać przejazdy w Peru jest www.latinbus.com oraz www.andestransit.com.

Peru - ciekawostki

---

- nie jest znane pochodzenie nazwy Peru. Są 3 hipotezy - słowo może pochodzić od lokalnego słowa "biru" (rzeka), wodza indiańskiego Beru, który zapytany przez konkwistadorów o nazwę kraju, nie zrozumiał pytania i podał swoje imię lub od dawnej nazwy tych terenów - Pelu
- prezydentem Peru był od 28 lipca 2016 do 23 marca 2018 roku Pedro Pablo Kuczynski - potomek żydowskiego lekarza z Wielkopolski
- W Peru, podobnie jak w innych krajach położonych na południowej półkuli, pory roku są odwrotne do naszych
- narodową potrawą Peru jest cuy, czyli...  świnka morska
- W sercu peruwiańskiej, amazońskiej dżungli znajduje się liczące niecałe 500 tysięcy mieszkańców miasto Iquitos - do miasta nie prowadzi żadna droga ani kolej, jedyny sposób, w jaki można się do niego dostać to samolot lub statek
- Peru jest państwem, w którym ocalała i funkcjonuje do dzisiaj największy odsetek ludności indiańskiej
- najsłynniejszą atrakcją Peru jest Machu Picchu, położone na wysokości ponad 2000 m.n.p.m. starożytne miasto Inków, które położone jest niedaleko miasteczka Cuzco, które stanowi bazę wypadową w przypadku chęci odwiedzenia Machu Picchu

Peru - przydatne linki

---

www.peru.travel – oficjalny turystyczny portal Peru (ENG)

www.busportal.pe/ - wyszukiwarka połączeń kolejowych w Peru

Nasze artykuły na temat Peru:
Peru - nasi na końcu świata - czy Peru można zwiedzać tanio? (wywiad)

Ostatnia aktualizacja: 09.10.2020

---